အဆုပ္ကင္ဆာနဲ႔ သေဘၤာရြက္

ကၽြန္မ အေဖမွာ ကင္ဆာေရာဂါ ရိွေနတာ (၃) ႏွစ္ၾကာပါျပီ။ ပထမဆုံး ေဆးစစ္ရင္း အဆုတ္မွာ အနာျဖစ္တာေတြ႔ေတာ့ စကၤာပူမွာ သြားခြဲပါတယ္။ အဆုတ္ရဲ႕ ၃ ပုံ ၁ ပုံံကုိ ခြဲထုတ္ျပီး အကုန္ ေကာင္းသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၃ လ တခါ ေဆးသြားစစ္ရင္း ၉ လၾကာမွာ ကီမုိ (၆) လုံး ၁၂ ၾကိမ္ စကၤာပူမွာ ထိုးရပါတယ္။ ၆ လေက်ာ္ေက်ာ္ၾကာသြားပါတယ္။ ေသြးစစ္ခါနီး သေဘၤာရြက္ရည္ ေသာက္ပါတယ္။

ျပန္လာျပီး ၈ လေလာက္ၾကာတဲ့အခါမွာ ခ်ဳပ္ရိုးမွာ အက်ိတ္ထြက္လုိ႔ (႕႕႕႕႕) မွာ ျပန္ခြဲပါတယ္။ ခြဲျပီး ၆ လၾကာတဲ့အခါ ခ်ိဳင္းမွာ အက်ိတ္ထြက္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေဖက ထပ္မခြဲေတာ့ဘူး ဆုိျပီး အခု ၁ ႏွစ္ၾကာေတာ့ အလုံးက ေဂါက္သီးလုံးေလာက္ ၾကီးလာပါတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔ျပတဲ့အခါ ခြဲရမယ္ ၂ လ ၾကာရင္ ခြဲမရေတာ့ဘူး ေျပာပါတယ္။ အေဖက မခြဲခ်င္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။ အသိဆရာဝန္ေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ေတာ့ ဘယ္သူမွ မခြဲခုိင္းေတာ့ မတုိက္တြန္းရဲဘူး။ အေဖက ဘာမွမလုပ္ခ်င္ဘူးေျပာတယ္။ ဘယ္လုိ လုပ္ရမလဲ ဓါတ္ကင္ရင္ ျမန္မာျပည္မွာ တန္းဆီရတယ္ ဆုိေတာ့ စကၤာပူ သြားဓာတ္ကင္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ဆီမွာ ဘာမ ွမကုရေသးဘူး ေဆးစစ္တာနဲ႔တင္ သိန္း ၆ဝ ေလာက္ ကုန္သြားတယ္။ သိခ်င္တာက ဘာမွမစစ္နဲ႔ ဓါတ္ကင္ေပးပါဆုိရင္ လုပ္ေပးပါ့မလား။ ဘယ္လုိ လုပ္္ရင္ေကာင္းမလဲ။ အေဖ အသက္က ၆၇ ႏွစ္ရိွပါတယ္။ အခု အေဖက ၾကည့္လုိက္ရင္ လူေကာင္း အတိုင္းဘဲ နည္းနည္းေမာတယ္၊ က်င္တယ္၊ အစားမပ်က္ေသးေပမယ့္ ပိန္သြားတယ္။ တရားကိုတေန႔ ၂ ၾကိမ္ ထုိင္ပါတယ္။

အေမရိကားမွာေတာ့ ေယာက္်ား-မိန္းမ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးရတဲ့ စာရင္းမွ ထိပ္ကရွိတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ ၅ ႏွစ္အထိ အသက္ရွင္ႏွဳန္း ၁၆% ရွိတယ္။ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ရင္သား-ကင္ဆာ = ၈၉%၊ အူမၾကီး-ကင္ဆာ = ၆၅%၊ ဆီးက်ိတ္-ကင္ဆာ = ၉၉% ရွိၾကတယ္။ ေဆးလိပ္နဲ႔ သိသိသာသာ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္။

ဘယ္ေလာက္အထိ ေကာင္းေနမလဲဆိုတာ ကင္ဆာ အမ်ိဳးအစား၊ ဘယ္ေနရာမွာ စျဖစ္တယ္။ ဘယ္အထိ ျပန္႔ေနတယ္၊ ဘာေတြ ခံစားေနရတယ္။ လူနာရဲ႕ ကိုယ္ခံက်န္းမာေရး ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြအေပၚ မူတည္တယ္။

Small cell lung cancers (SCLC) နဲ႔ Non-small cell lung cancers (NSCLC) ဆိုျပီး ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ SCLC က ပိုဆိုးတယ္။ ေရာဂါနာမည္တပ္ျပီး ေဆးမကုရင္ ၃-၄ လအထိသာခံတယ္။ ဓါတ္ကင္တာနဲ႔ ေဆးေပးတာကို သက္ေရာက္မႈ ေကာင္းတယ္။ ျပန္႔တာ ျမန္လို႔ ဆရာဝန္ဆီေရာက္ခ်ိန္မွာ တျခားေနရာေတြထိ ေရာက္ေနတာမို႔ ခြဲစိတ္လဲ မထူးတာမ်ားတယ္။ ၅ ႏွစ္မက ေနရသူ ၅-၁ဝ% ရွိတယ္။

NSCLC က ပိုသက္သာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးကုသတာကို တံု႔ျပန္မႈေတာ့ သိပ္မေကာင္းဘူး။ ေသးေသးေလးဆိုရင္ ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္မယ္။ ၅ ႏွစ္မကရွင္သူ ၇၅% ရွိတယ္။ ဓါတ္ကင္လို႔ ေကာင္းသြားသူ အနည္းအပါးရွိတယ္။ ခံစားေနရတာရွိရင္လဲ သက္သာေစမယ္။ အသက္လဲၾကီးလို႔ ေဆးဘဲေပးရသူေတြအတြက္ အသင့္အတင့္သာ တိုးတက္ေစႏိုင္တယ္။

သေဘၤာရြက္ကို ေဆးအျဖစ္အသံုးခ်ျခင္းကို အင္တာနက္မွာဖတ္ရပါတယ္။ သူမ်ားတိုင္းျပည္ကေရးထားတာပါ။

၁။ Acne ဝက္ျခံေပ်ာက္ခ်င္ရင္ သေဘၤာရြက္ကို ေနမွာအေျခာက္လွန္းျပီး ေခ်ေပးပါ၊ ေရနဲ႔ေရာျပီး မ်က္ႏွာမွာ လိမ္းေပးပါ။

၂။ Digestion အစာေခ် အားေပးတယ္။ သေဘၤာရြက္မွာပါတဲ့ Karpain ဓါတ္ဟာ အစာေခ်ရာမွာ အေႏွာက္အယွက္ျပဳတဲ့ ပိုးမႊားေတြကို ေသေစတယ္။ သေဘၤာရြက္ထဲမွာပါတဲ့ Papain နဲ႔ Chymopapain ဓါတ္ေတြက Pepsin (အင္ဇိုင္းမ္) နဲ႔တူလို႔ အစာေခ်အားေပးတယ္။ အစာေခ် ေကာင္းေစခ်င္လို႔ သေဘၤာရြက္-ေရေႏြးၾကမ္းလုပ္ရင္ အပူခ်ိန္ ၁၅ဝ ဒီဂရီ ဖါရင္ဟိုက္သာ ရွိေစသင့္တယ္။ ေရဆူမွတ္ဆိုတာ ၂၁၂ ဒီဂရီျဖစ္တယ္။

၃။ Appetite အစာ စားခ်င္စိတ္ပိုေစမယ္၊ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြ၊ သေဘၤာရြက္အစိမ္းကို ေရေႏြးထဲမွာ ဆားနဲနဲထည့္ျပီး ေသာက္ေစပါ။

၄။ Dengue fever ေသြးလြန္တုပ္ေကြး သက္သာေစမယ္၊ သေဘၤာရြက္ ၅ ရြက္ကို ေရလီတာဝက္နဲ႔ ျပဳတ္ေသာက္ပါ။

၅။ Menstrual pain ရာသီလာခ်ိန္ နာတာ-ကိုက္တာ သက္သာေစမယ္၊ သေဘၤာရြက္ + မန္က်ီးရြက္ + ဆား + ေရ ေရာျပီး ျပဳတ္ေသာက္ပါ။

၆။ Cancer ကင္ဆာအတြက္ သေဘၤာပင္ကထြက္တဲ့ အေစးဟာ ေဆးတန္ခိုးရွိတယ္။ ရင္သား၊ အဆုပ္၊ သရြက္ရြက္၊ သားအိမ္ဝ၊ အသဲကင္ဆာေတြအတြက္ သံုးႏိုင္ၾကတယ္လို႔ ဖေလာ္ရီဒါ တကၠသိုလ္က သုေတသန လုပ္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ ကင္ဆာအတြက္ သံုးသူေတြက သေဘၤာရြက္ေျခာက္ကို ျပဳတ္ျပီး ေရေႏြးၾကမ္းလုပ္ ေသာက္ရတယ္။ ကင္ဆာအတြက္ Dried papaya leaf extract အရြက္ေျခာက္က Papaya leaf tea အရည္ထက္ ပိုစြမ္းတယ္လို႔ ဆိုသူေတြကဆိုတယ္။

၇။ Mentally alert စိတ္ပိုင္းမွာ ပိုျပီး လန္းဆန္းေနတယ္။ ဘာအစာမွ စားမထားခ်ိန္သံုးရင္ Euphoric စိတ္ထဲမွာ ပိုေပ်ာ္ေနမယ္။

ေသြးက်ဲေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Coumadin, Aspirin ေတြေသာက္ေနရသူေတြနဲ႔ သေဘၤာရြက္ မသင့္ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ရခ်င္သူေတြနဲ႔လဲ သေဘၤာရြက္ မသင့္ဘူး။

ေဆးကုဌာနေတြ အေျခအေနကို ေဝဖန္တာသာ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ လူနာအတြက္ အားမျဖစ္လို႔ မေျပာခ်င္လွပါ။ အခမဲ့ကုသႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ မဟုတ္လို႔ ေငြေရးေၾကးေရးက ထိပ္ကေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးမွာ ေဆးရံုပိုင္သူေတြေရာ လူနာေတြပါ အတူတူ လူျဖစ္ေနၾကရတယ္။

ဒီအဆင့္မွာ ခ်င့္ခ်ိန္စရာေတြ ပိုလာတယ္။ ဆရာဝန္ေတြက ေဆးပညာတခုသာၾကည့္မယ္။ လူနာရွင္ေတြက မိဘေဆြမ်ိဳး သံေယာဇဥ္နဲ႔ ဝတၱၱရားေတြကို ၾကည့္ၾကရတယ္။ လူနာကိုယ္တိုင္က သူခံစားေနရတာေတြ သိမယ္၊ သူ႔ သားသမီး ေဆြမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဝတၱရားေတြကိုလည္းတြက္ဆမယ္။ သူ႔တရားကိုလည္းအားကိုးပါလိမ့္မယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
ပံု = ေစာင့္ၾကည့္ဂ်ာနယ္